Avrupa Birliği + Erasmus Yetişkin Eğitimi Personeli Hareketliği programı kapsamında, Antalya Denetimli Serbestlik Müdürlüğü, Antalya L Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü, Antalya E Tipi Açık Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü ile Akdeniz Üniversitesi işbirliği ile düzenlenen, “AB Ülkelerinde Cinsel Dokunulmazlık Suçlarından Hüküm Alan Yetişkinlerin Rehabilitasyonunda Uygulanan Müdahale Yöntemleri” isimli projenin çalıştayı, 15 Ekim 2019 tarihinde düzenlendi.
Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bumin Kağan Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen çalıştaya; Antalya Cumhuriyet Başsavcısı Sayın Halil İNAL, Antalya Adli Yargı ve Adalet Komisyonu Başkanı Sayın Oğuzhan YAŞAR, Bölge Adliye Mahkemesi Başsavcısı Sayın Rıza CAN, Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı Sayın Prof. Dr. Mustafa ERTÜRK, Cumhuriyet Başsavcı Vekili Sayın Mehmet KARAKAYA, Ceza İnfaz Kurumlarından Sorumlu Cumhuriyet Savcısı Sayın Cengiz GÜLER, Antalya İnfaz Hakimi Sayın Taha YALÇIN, Antalya Valiliği Avrupa Birliği Projeleri Genel Koordinatörü Sayın Baki KARAÇAY, Avrupa Birliği Bakanlığı AB İşleri Uzmanı Sayın Selman ÇETİN, Antalya Denetimli Serbestlik Müdürü Sayın Mesut ÖZTÜRK, öğretim üyeleri, kamu kurumlarının sosyal hizmet, psikoloji, psikiyatri ve eğitim birimlerinde görevli uzmanlar ile yöneticileri, ceza infaz kurumu ve denetimli serbestlik müdürlüğünde hükümlülerin eğitiminde görevli eğiticiler, yöneticiler, yerel ve ulusal basın mensupları ile çok sayıda öğrenci katıldı.
Cinsel suçların coğrafi bölgeye ve toplumların sosyal, kültürel, ekonomik durumlarına bağlı olarak gelişen bir suç şekli olmadığına dikkat çeken Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa ERTÜRK, açılış konuşmasında “Bugün dünyanın gelişmiş ülkelerinde, en geri kalmış ülkelerinde de çok aktüel olarak gündemdeki yerini koruyan bir konu. Tabii ki kadın erkek, çocuk genç, yaşlı her cinsten, her meslekten ve sınıftan insan cinsel suça maalesef maruz kalabiliyor. Bunun bir yaş sınırlaması da yok. Cinsel suçların görülme oranlarının değerlendirilmesinde toplumlar ve kültürler arası bazı farklılıklar olsa da genel olarak hiçbir yerde hoş karşılanmayan ve suçun ağırlık derecesine göre cezalandırılan bir durumdur. Tüm toplumlarda görülen cinsel suçların sayısı, bilinenden daha fazladır. Mağdurlar bu travmayı yaşamları boyunca çekmektedir. Cinsel saldırılar, tecavüz ve öldürmeye kadar giden bir yelpazede yer almaktadır. Tecavüz olayı bir mağdur tarafından yaşanan veya yaşanabilecek en büyük psikolojik travmalardan biridir ve mağdur açısından çok ciddi sonuçları olabilmektedir. Bazı ülkelerde cinsel suçlular belli oranlarda cezaevlerinde cezalarını çektikten sonra denetimli serbestlik kapsamında cezalarının geri kalanını çekmekte ve kontrol altında tutularak rehabilitasyon yoluna gidilmektedir. Cinsel suçlular normal ruhsal yapıdaki kişiler olduğu gibi, yasalardan, rehabilitasyon uygulamalarından ve toplumlardan hiç etkilenmeyen anti sosyal yapıdaki kişiler de olabilir. Hal böyle olunca da denetimli serbestlik uygulamalarının sonuçları ön plana çıkmaktadır.” dedi.
Cumhuriyet Başsavcımız Sayın Halil İNAL açılış konuşmasında; “Denetimli serbestlik; Şüpheli, sanık veya hükümlünün toplum içinde denetim ve takibinin yapıldığı, iyileştirilmesi ve topluma kazandırılması için ihtiyaç duyulan her türlü hizmet, program ve kaynakların sağlandığı alternatif bir ceza ve infaz sistemidir. 14 yıllık bir geçmişe sahip olmasına rağmen, her yönüyle önemli bir noktaya ulaşmış olan denetimli serbestlik uygulamaları, ceza-infaz sisteminin vazgeçilmez bir parçası halini almış olup, infaz ve ıslah dengesinin sağlandığı en güzel uygulamalarının gerçekleştirildiği bir kurum halini almıştır. Denetimli serbestlik hizmetlerini yerine getiren denetimli serbestlik müdürlükleri 5402 sayılı Denetimli Serbestlik Hizmetleri Kanununun 11, 12, 13, 14 ve 15 inci maddesinde sayılan soruşturma ve kovuşturma evreleri ile hükümden ve salıverilmeden sonraki görevleri kapsamında ceza infaz kurumlarından denetimli serbestlik tedbiri uygulanması için salıverilen hükümlülerin, toplum içinde, gerektiğinde elektronik cihazlar da kullanılarak denetim ve takiplerini yapmaktadır. Bunun yanı sıra hükümlülerin kontrollü bir şekilde toplumla bütünleşmelerini sağlamak için, olumlu davranış değişikliğine yönelik eğitim ve iyileştirme çalışmaları uygulamaktadır. Denetimli serbestlik müdürlüklerinin; Eğitim ve İyileştirme Büroları tarafından, hükümlünün risk ve ihtiyaç analizi göz önünde bulundurularak yapılan bu çalışmalar kapsamında, bireysel rehberlik görüşmeleri, psiko-sosyal grup çalışmaları, kişisel gelişim seminerleri, diğer kurumlarla işbirliği içerisinde bilgilendirme toplantıları ile iş bulma ve işyeri kurma beceresine dayalı yaygın eğitimler verilmektedir. Bu çalışmaların yanı sıra denetimli serbestlik hizmetleri kapsamında gerek yetişkin gerekse çocuk sanık, şüpheli ve hükümlülere yönelik adli kontrol tedbirlerinin yerine getirilmesi, kamu kurumunda ücretsiz çalışma, hapis cezasının konutta infazı, belirli yerlere gitmekten veya belirli etkinlikleri yapmaktan yasaklanma, belli bir meslek ve sanatı yapmaktan yasaklanma, bir eğitim kurumuna devam etme, şüpheli ve sanık hakkında sosyal araştırma raporu hazırlama, psiko-sosyal danışmanlık yapma ve özellikle eğitim ve iyileştirme programlarına katılma, tedavi programına katılma gibi alternatif bir takım tedbirler uygulanarak ceza adaletinin en iyi şekilde yerine getirilmesi sağlanmaya çalışılmaktadır. Yürütülen bu çalışmaların nihai amacı suç ve suçluluğun giderek azaltılarak, sağlıklı bir toplum yapısına ulaşabilmektir. Ülkemizde 26 temmuz 2016 tarihinde çıkarılan “Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlardan Hükümlü Olanlara Uygulanacak Tedavi ve Diğer Yükümlülükler Hakkında Yönetmelik”ile ceza infaz kurumlarına ve denetimli serbestlik müdürlüklerine cinsel dokunulmazlık suçundan hüküm almış kişilerin rehabilitasyonuna ilişkin bir takım görevler verilmiştir. Söz konusu Yönetmelik ile Türk Ceza Kanununun 102 nci maddesinin ikinci fıkrasında tanımlanan cinsel saldırı, 103 üncü maddesinde tanımlanan çocukların cinsel istismarı ve 104 üncü maddesinin ikinci ve üçüncü fıkrasında tanımlanan reşit olmayanla cinsel ilişki suçlarından hapis cezasına mahkûm olanların, cezalarının infazı sırasında ve koşullu salıverildikleri takdirde denetim süresi içinde tâbi olacakları yükümlülüklerin, tıbbi tedavilerin ve iyileştirme programlarının belirlenmesi ile bunların uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemesi amaçlanmıştır. Söz konusu Yönetmelik kapsamında cinsel dokunulmazlığa karşı suçlardan hükümlü olanlara, cezalarının infazı sırasında ceza infaz kurumu tarafından, koşullu salıverildikleri takdirde denetim süresi içinde denetimli serbestlik müdürlükleri tarafından yeniden cinsel suç işlemelerini önlemek amacıyla tedavi ve iyileştirilmeleri için çalışmalar yapılmaktadır. Yönetmeliğin yayınlanmasıyla birlikte cinsel suçlarla mücadele konusunda uzmanlaşmaya gidilmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Mevcut uygulamada bu kişelerin tekrar suç işleme riskini saptamak, bireysel ve suçlu davranışa yönelik dış faktörlere dair ihtiyaçlarını saptamak, İhtiyaçlarına yönelik programları ve uygun yönlendirmeleri belirlemek amacıyla Araştırma ve Değerlendirme Formu düzenlenmektedir. Yapılan değerlendirme sonunda kişi hakkında bir denetim planı hazırlanıp, hazırlanan plan dahilinde cinsel dokunulmazlığa karşı suçlardan hüküm alan bu şahıslar ile; Aile ilişkilerine yakından bakmak, Arkadaş ilişkilerine yakından bakmak, Duyguları tanıma, Dürtüsellikle başa çıkma, Israrlara karşı çıkma, İletişim, Kendine güven ve değer verme, Kendini tanıma ve değerlendirme, Motivasyonel görüşme, Öfke kontrolü, Sorun çözme, Stresle başa çıkma, Yaşam becerileri (iş arama), Yaşamı yapılandırma gibi konularda bireysel görüşmeler yapılarak iyileştirme çalışmaları sürdürülmektedir.” dedi.
Projemiz ile cinsel dokunulmazlık suçu hükümlülerinin rehabilitasyonu konusunda yaşanan sıkıntıların, eksikliklerin ve ihtiyaçların giderilmesine katkı sunulmasının ve bu konudaki yapılacak çalışmalara ışık tutulmasının amaçlandığını dile getiren Başsavcımız, konuşmasının devamında “Cinsel Suçlularla değişik platformlarda çalışma yapan kurumlar ve kuruluşlar, toplumumuzun suç ve suçludan korunması için neler yapabiliriz sorusu ekseninde bugün bir araya gelerek hep birlikte bilgi ve tecrübe paylaşımı yapılacaktır. Paylaşımlarıyla bizlerin ufkunu açacak olan değerli konuşmacıların görüş ve düşüncelerinin siz değerli misafirlerimize büyük fayda sağlayacağına ve dolayısıyla bu toplantının verimli olacağına inanıyorum. Bundan dolayı tekrar bu çalışmaya katılan ve destek veren kurum ve kuruluş temsilcilerine desteklerinden dolayı teşekkür ediyorum. Katılımlarınızdan dolayı siz değerli misafirlerimize de tekrar teşekkür eder, saygılarımı sunarım.” dedi.
Çalıştayda; Cinsel Dokunulmazlığa Karşı İşlenen Suçlara Genel Bakış, AB Ülkelerinde Cinsel Dokunulmazlık Suçlarından Hüküm Alan Yetişkinlerin Rehabilitasyonunda Uygulanan Müdahale Yöntemleri Projesi ve Türkiye’de Cinsel Suçlulara Yönelik Eğitim İyileştirme Çalışmalarında Mevcut Uygulama, İngiltere’de ve Almanya’da Cinsel Suçlulara Yönelik Yapılan Eğitim ve İyileştirme Çalışmaları ile rehabilitasyon modelleri konularında sunumlar yapıldı.
Antalya Cumhuriyet Başsavcılığı
Medya İletişim Bürosu